Yazar: Miraç Atalay

Hayatı, varlığı anlamak ve anlamlandırabilmek adına pek çok soru yöneltiriz. Sorular kimi zaman kendimize, kimi zaman nesneye, kimi zaman şey’e yönelir. Sorduğumuz ve peşine düştüğümüz soruların çıkış ve aynı zamanda arayış noktası ise subjedir. Sorulan soruların kesin cevabına ulaşmak ise önceliğimiz değildir. Her cevap arayışı ile yeni sorulara ve cevaplara yönelerek düşünsel bir serüven başlatırız aslında. Soruları yönelttiğimiz subje’yi ve onun neliğini anlamaya çalışmak, aradığımız cevaplara dair farkındalık oluşturarak köprü görevi görmektedir. Nitekim aradığımız cevabın yansımasında subjeyi buluruz.

Subje’nin neliği; cevabını bulmaktan ziyade aramak için sorulan tüm soruları subjeden soyutlayarak veyahut farklı yöntemlerle irdeleyerek, bize soruya ve cevaba dair ipuçları vermektedir. Soruyu yöneltmek, düşünsel bir sürece girmekten itibaren cevaba dair soyutlamaya çalıştığımız her ‘şey’ subje ile bağlantı halindedir. Soruya cevap aramakla başladığımızda subjenin tecrübeleri, hisleri, gözlemleri, sezgileri ile yola çıkmaktayız. Burada soyutlamaya çalıştığımız âlem veya şey’lerle subjenin arasında bir parça bütün ilişkisi olduğunu da söyleyebiliriz.

Subjenin hafızası, deneyimleri, bilinci veya bilinçaltı onun neliği hakkında bilgi verebilmekte fakat kesin bir cevap sunamamaktadır. Çünkü onu içine alarak ya da soyutlayarak düşündüğümüz her şey de subjeden bir parça bulundurmaktadır. Bizzat sorunun içinde bulunan bir ‘şey’ mutlaka soruyla ve bilinçsizce cevapla da etkileşim kurmuştur. Bütün veya parçaya dair her şeyin ben’in içinde küçük bir dünya oluşturduğunu da düşünebiliriz. Sorulan sorular ve yöneltinen cevaplar ben’in ne olduğu ile pek yakından ilgilidir. Çünkü subje her zaman oradaydı, hem tecrübesi ile hem de anlamlandırma yetisi ile.

Ben olgusu, yalnızca bilinç, ruh veya cevher ile tek başına ‘ben’ olamadığı için; tecrübe ettiği, şahit olduğu veyahut farkında olmadan kaydettiği anlardan etkilenmektedir. Bu sebeple ben’in ne olduğu sorusunun cevabını aramak, bize cevabını aradığımız pek çok soruda yardımcı olacaktır.

Ben’in ne olduğunu anlamaya çalışmak, onu keşfetmek için çaba harcamak, onun dışında anlamaya çalıştığımız, aradığımız cevapları içinde bulundurmaktadır. Ben’in ne olduğu hatırlanmaya ihtiyaç duyulduğunda, ben’e sorulacak herhangi bir soru onu harekete geçirir ve neliğine dair cevap verebilir. Aynı zamanda cevabını aradığımız diğer ‘şey’lere dair yanıtlar da verebilir. Ben’de bir kayıp gerçekleştiğinde ben’in dışında kalan her ‘şey’de kayba dair parçalar veya özler bulunabilir. Böylece ben’e dair cevaplar bulur ve yeni sorulara yönelebiliriz. Düşünsel süreçte yeni sorulara ve ufuklara yönelmekte olan ben, bize bilinçli ve bilinçsiz olarak içinde barındığı bilgilerle ve kendine has kabiliyetleri ile ipuçları verir. Ben’de ben’in dışındaki her şey az veya çok barınmakta ve ben’in neliği sorusu, şey ve şeylere dair cevabı aramakta bize yol göstermektedir.

Görsel kaynağı: https://esteem.app/art/@arthurgain/oil-painting-of-an-eye-steps